«Теректі ауданының мәдениет, тілдерді дамыту, дене шынықтыру және спорт бөлімі» ММ-нің 2019 жылдың есебі
I.Теректі аудандық мәдени –демалыс орталығы
2020 жылдың 1 қаңтарына Теректі аудандық мәдени-демалыс орталығына қарасты 21 мәдени ошақтары: 1 аудандық мәдениет үйі, 9 ауылдық мәдениет үйі, 11 ауылдық клуб, 1 автоклуб және 5 кино қондырғысы жұмыстануда.
Есепті жылда жоспарға сай аудан халқының бос уақытын тиімді пайдалану, халыққа мәдени қызмет көрсетуді жетілдіру, тұрғындардың бос уақытын, демалыс күндерін тиімді ұйымдастыру, жастар мен өскелең ұрпақты ұлттық мәдениет үлгілері арқылы тәрбиелеу мақсатында түрлі мәдени іс-шаралар ұйымдастырып өткізді. Халықтың мәдени - рухани сұраныстарын қанағаттандыруда атқарылған мәдени іс-шаралар саны 1928, аудан бойынша мәдени шараларға көрермендер саны – 78253 адамды құрап отыр.
Аудандық мәдени-демалыс орталығына қарасты мәдениет ошақтарында клуб құрылымдары бойынша есепті кезеңде үйірмелер саны – 119, ал оған қатысушылар саны – 1187 адам. Аудандық мәдениет Үйі бойынша 11 үйірме, ауылдық мәдениет үйлерінде 60 үйірме, ауылдық клубтарда 48 үйірме жұмыстануда. Сондай-ақ, 7 халықтық, 3 үлгілі атағы бар ұжымдары өз жұмыстарын жалғастыруда.
Дәстүрлі, мемлекеттік, ұлттық және кәсіби мерекелермен қатар, «Рухани жаңғыру: Болашаққа бағдар» және «Ұлы даланың жеті қыры» мемлекеттік бағдарламасы аясында ұйымдастырылған көрнекті іс-шаралар қатарында: «ABYSYN SHOY - 2019», «Қоянды шалмай алар, құмай тазы», «Күміс көмей, жез таңдай», «Дала қызықтары», «Жер аты - бабалар хаты», «Туған жер - алтын бесік», «ART FASHION», «Менің әулетім - менің жанұям», «Қымызмұрындық - 2019», «Ұмыт болған қара өлеңдер» атты әдеби - сазды кеш т.б көптеген шаралар аудандық деңгейде оздырылды.
Халықаралық балаларды қорғау күніне арналған мереке үздік өнерпаздардың шеруінен бастау алып, «Кеңес», «Келіншек», «Балбырауын» күйлерін біркелкі, ерекше үйлесімде орындап шыққан 15 ауылдық округінен жиналған 300 домбырашыға «Құрмет» орденінің иегері Еркін Нұрымбетов дирижерлік етті. Ұлы Отан соғысындағы Жеңіс күніне орай майданнан оралмаған ару қыздардың рухына арналған М. Томановтың «Қыздарым менің...» драмасын халықтық "Дат" театры сахналаса, Тәуелсіздік күніне орай, жазушы драматург О.Жанайдаровтың "Жұт" драмасымен жас маман Әділбек Қожабеков қоюшы режиссер ретінде алғашқы жұмысын көрермен назарына ұсынды. Сондай –ақ, театр ұжымы алғаш рет мюзикл жанрында «Құстар фестивалін» сәттілікпен сахналады.
Облыс орталығында бастау алған, Ақжайықтың ақ шағаласы атанған А.Бақтыгерееваның 75 жас мерейтойы ақынның туған жерінде жалғасты. Мерейтой аясында ұйымдастырылған «Ғаламат жыр тудырар ақын бейне» атты республикалық әдеби жыр байқауының жеңімпаздарын сахна төрінде ақын өзі марапаттады. Қазақы салтпен ақын тойында ат жарысып, қазан асылып, палуандар күрескен нағыз дала қызықтары да болды.
«Туған жерім – алтын бесігім» атты Шағатай ауылының 90 жылдық мерейтойына арналған мерекелік шара да жоғары деңгейде атап өткізілді.
Аңқаты МҮ-де ҚР-ның еңбегі сіңірген қайраткері, композитор, дарынды дирижер, Аңқаты ауылының құрметті азаматы Қырымгерей Қажимовтың шығармашылығына 50 жыл толуына арналған «Ауылды аңсау» шығармашылық кеш өтті.
Халқымыздың асыл қасиеттерін сіңіру, үлкенді сыйлау, аталы сөзден ғибрат алуға тәрбиелеу мақсатында Ақжайық МҮ-де бір шаңырақ астында 50 жыл отасқан қариялардың қатысуымен «Үлкендер жолы - ұлылық, ұрпағы жүрер ұғынып» кездесу кеші өткізілді.
Мәдениет саласы бойынша ауданның жетістіктеріне тоқталар болсақ: үлгілі «Жұлдыз» би ансамблі жаңа құрамымен Орал қаласында өткен республикалық "Батыс жұлдыздары"аймақтық би байқауы, Нұр-сұлтан қаласында өткен I-ші Республикалық «Би дауысы» атты байқауында бас жүлде мен І,ІІ; ІІІ дәрежелі орындарды қанжығаға байлады. Облыстық «Рухани қазына» фестивалінде «Үздік ауылдық мәдениет үйі» номинациясын Подстепное ауылдық мәдениет үйі иеленді. Шыңғырлау ауданында өткен "Ақжайықтың ақкербезі" I-ші Республикалық әнші - термеші қыз - келіншектер арасындағы байқауда Мухамбетжанова Лаура І-ші орын, әнші-композитор Е.Хасанғалиев әндерін орындаушылардың XI Халықаралық «Атамекен» ән фестивалінде Айбек Даулетқалиев бас жүлде иегері атанды. «Қаһарман ардагерлер» атты облыстық байқауда халықтық «Ақ отау» әжелер ансамблі ІІІ-ші дәрежелі дипломмен, облыстық "Дала дарындары" жастар шығармашылық фестивалінде "Халық музыкасы" жанры бойынша М.Дәрмешева жүлделі ІІ-орын, Атырау қаласында өткен Қазақстанның халық жазушысы, ақын Ф. Оңғарсынованың 80 жылдығына арналған эстрадалық әншілердің республикалық байқауында Таңат Жексенбаев - II орын, Тасқала ауданында оздырылған "Бабадан қалған бар байлық" мәдениет қызметкерлері арасындағы облыстық жайлау-фестивалінде "Атамұра" командасымен ауданымыздың мәдениет қызметкерлері қатысып, жүлделі І орын иеленді. Әріптестеріміз Тайшыбаева Жанар Жеңіс қызы мен Жексенбаев Таңат Алпамысұлы - «Қазақстан таланаттары» ЖСШ Өнер-білім дамыту шығармашылық орталығының «Өнер саласының үздігі» төс белгісімен марапатталды.
II.Теректі аудандық орталықтандырылған кітапхана жүйесі
34 кітапхана қызмет етеді. Кітапхана жүйесі құрылымындағы 34 кітапхананың біреуі аудандық кітапхана, біреуі аудандық балалар кітапханасы, 32 ауылдық кітапхана болып жіктеледі. Кітапхана қызметін жыл сайын 24 мыңнан астам оқырман пайдаланады, бұл аймақ тұрғындарының 63% құрайды.
Биыл ауылдық кітапханаларға 601 дана әдебиет сатып алынды. Кітапхана жүйесі мерзімді басылымдарға жазылды.
Жүйе бойынша 2019 жыл ішінде 539016 дана кітап қоры жинақталып, 24197 оқырманға кітапхана арқылы 502505 дана басылым берілді, кітапханаға келушілер саны 199302-ге жетті. Осы жылы әр түрлі сала бойынша 8456 дана жаңа әдебиеттер кітап қорына түсті.
Ақын, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, «Алаш» әдеби сыйлығының, әдебиет пен өнер саласындағы Мемлекеттік сыйлықтың иегері, БҚО-ның құрметті азаматы, «Құрмет» орденінің иегері, Қазақстан Жазушылар одағының БҚО бөлімшесінің төрайымы, Ақжайықтың ақ шағаласы Ақұштап Бақтыгереваның 75 жасқа толуына орай өткізілетін іс-шаралар ақынның туған жері Теректі ауданында бастау алды.
Тұңғыш Президент, Елбасымыз Н.Назарбаевтың "Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру " бағдарламасы аясында аудандық орталықтандырылған кітапханада Библиотүн - 2019" шарасы керемет деңгейде өтті. Жыл басында аудандық кітапхана Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, «Құрмет»орденінің,әдебиет пен өнер саласындағы Мемлекеттік сыйлықтың,«Алаш» әдеби сыйлығының иегері Ақұштап Бақтыгерееваның 75 жас мерейтойына орай «Ғаламат жыр тудырар ақын бейне» республикалық әдеби жыр байқауын ұйымдастырды. 21 қыркүйек күні Ақжайық ауылының төрінде ақын апамыздың мерейтойы аталып өтті.Үш бағыттан құрылған байқаудың жеңімпаздары мен жүлдегерлерін сахна төрінде Ақұштап Бақтыгереева марапаттады. Ж. Молдағалиев атындағы облыстық әмбебап-ғылыми кітапханасының ұйымдастыруымен «BiblioQOSHEMET-2019» салтанатты шарада "Әдебиет пен өнер шығармаларын үздік насихаттаушы" номинациясымен Теректі аудандық балалар кітапханасы марапатталды.
Хамза Есенжанов атындағы облыстық балалар және жасөспірімдер кітапханасы мен «Орынбор облыстық көп этникалық балалар кітапханасының бірігуімен ұйымдастырылған «Жайық өзені –Таза жағалау мен көршілік» ІІ шығармашылық жұмыстар байқауында аудандық балалар кітапханасының оқырмандары қатысып, жүлделі орындар иеленді.
Жаңа жыл қарсаңында Жайығы ырыс-берекеге айналған , терегі көкке өрлеген, жері шүйгін, халқы мейірім мен өнерге бай Теректі елінде, орталықтандырылған кітапхана жүйесінің аудандық кітапхана жанынан «Қазына» коворкинг орталығы ашылды.
III.Теректі аудандық Достық үйі
2018-2019 жылдың 2011 жылдың желтоқсан айында Теректі аудандық мәдени-демалыс орталығына қарасты Достық үйі меймандос есігін айқара ашқан болатын. Ол аудан орталығының сәулеттік келбетін көріктендірумен бірге жұрт тамашалап, сүйсінетін ғимаратқа айналды. 2014 жылы Теректі ауданы әкімінің №121 қауылысына сайкес Теректі ауданының мәдениет,тілдерді дамыту дене шынықтыру және спорт бөлімінің мемлекеттік мекемесі жанынан «Теректі аудандық «Достық үйі»МКҚК құрылды . Қазіргі уақытта республикада 10 достық үйі жұмыс істейді, оның 9-ы – өңірлік және біреуі – республикалық,қуантатын жағдай осы 10 Достық үйінің қатарында біздің аудандық Достық үйінің болуы.
IV.Теректі аудандық Балалар – жасөспірімдер спорт мектебі
2019 - 2020 оқу жылы Теректі аудандық «Балалар - жасөспірімдер спорт мектебінде» спорттың 15 түрі бойынша жұмыстанып, 592 оқушы , 50 топ жаттықтырылып бастады. Ауданымыздағы Ақжайық, Ақсуат, Аңқаты, Ұзынкөл, Жаңа Өмір, Сарыөмір, Федоровка, Подстепное, Шағатай, Жайық, Покатиловка, Ақсоғым және Долин ауылдық округтерінде төмендегідей спорт түрлері бойынша оқушылар жаттықтырылып жұмыстануда. Атап айтар болсақ олар: дзюдо, самбо, қазақ күресі, грек-рим, волейбол, футбол, бадминтон, тоғызқұмалақ, каратэ-до, Президенттік көп сайыс, қол күресі, бокс, асық, жекпе-жек сынды үйірмелерінде жаттықтырылады. Жалпы балалар - жасөспірімдер спорт мектебінде 24 оқытушы - жаттықытрушы қызмет етеді. Соның ішінде, 15 штаттағы оқытушы – жаттықтырушылар және 9 қосымша жұмыс жасайтын жаттықтырушылар қызметін атқарады. 1-ші санаттағы жаттықтырушылар 6 оқытушы - жаттықтырушы, олар С.Беккалиев, И.Киндихов, И.Уразбеков, Р.Казиев, Б.Нигметов, Н.Уразгалиев. Ал, 2-ші санаттағы оқытушы-жаттықтырушы ол А.Сулейманов. Мектебімізде І, ІІ жасөспірімдік дәрежедегі оқушылар саны барлығы 29 спорттық разрядтар берілген болатын болса, сонымен қатар 10 оқушымыз спорт шеберіне үміткер атақтарын қорғап отыр. Мектебімізде 1 халықаралық дәрежедегі спорт шебері және Қазақстан Республикасының 5 спорт шеберлері жұмыс атқарып келеді. Олар:
1. Беккалиев Сұңғат Ерешұлы самбо күресінен ҚР халықаралық дәрежедегі спорт шебері, Әлем чемпионатының күміс жүлдегері қазіргі таңда Теректі аудандық БЖСМ-де дзюдо күресінен оқытушы жаттықтырушы қызметін атқарады.
2. Казиев Рахымжан Әлібекұлы грек-рим күресінен ҚР спорт шебері БЖСМ-нің грек – рим күресінен оқытушы-жаттықтырушысы
3.Уразбеков Иран Мударысұлы грек-рим күресінен ҚР спорт шебері БЖСМ-нің грек – рим күресінен оқытушы-жаттықтырушысы
4.Дингуатов Қанат Тагирұлы дзюдо күресінен ҚР спорт шебері БЖСМ-нің дзюдо күресінен оқытушы-жаттықтырушысы
5.Кужентаева Лаура Ермұханқызы самбо күресінен ҚР спорт шебері , қазіргі таңда Теректі аудандық БЖСМ –нің әдіскері.
Аудандағы барлық 1 жыл ішіндегі өткізілген жарыстар саны - 25 жарыс, қатысушы спортшылар саны - 1562;
Бір жылғы іс – сапраға шығарылған жарыстар саны - 35 жарыс; Жалпы тоқталып айтар болсақ –580 спортшы қатысып отыр.
